Epitafium stanowi krótki tekst literacki, który umieszcza się na pomnikach bądź nagrobkach osób zmarłych. Jego celem jest wysławienie konkretnych ludzi. Ma ono lekko patetyczny i podniosły charakter. Jego słowa opisują najczęściej osiągnięcia bądź pozytywne cechy danego człowieka. Bezpośrednie nawiązania do śmierci raczej się nie zdarzały chyba że jej przyczyną było morderstwo.

Znana dziś forma epitafium ukształtowała się już w V w.p. n. e. w Atenach w trakcie prowadzonych wojen z Persami. Zmarli wojownicy byli wychwalani za swoje dokonania. Stanowiło to wówczas formę upamiętnienia dla przyszłych pokoleń ich męstwa i oddania dla wspólnej sprawy. Całość miała krótką, zwięzłą formę elegijnego dystychu.

Słowo epitafium swój rodowód bierze w języku greckim i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „na kamieniu nagrobnym” lub „nad grobem”. Każdy nagrobek czy pomnik stawiany osobie zmarłej stanowi element pamięci o niej. Epitafia są tu dodatkowym symbolem upamiętnienia czegoś ważnego. Napis wyryty w kamieniu nie ulegnie zatarciu tak jak to może stać się z ludzką pamięcią, więc dzięki niemu osoba pochowana pod ziemią będzie żyć jeszcze dłużej.

Gdy umiera osoba bliska naszemu sercu, stajemy przed koniecznością wybrania i przygotowania nagrobka. Często wówczas pojawia się pytanie czy umieszczać na tablicy nagrobnej epitafium. Czy dodatkowo upamiętnić tego człowieka? Jeśli jest to jedynie osoba z naszej rodziny nie ma konieczności tworzenia na jej cześć podniosłych haseł, gdyż ona na zawsze będzie żywa w sercach swoich bliskich.

Inaczej sytuacja wygląda gdy umiera osoba o bogatych dokonania życiowych, która w swoim życiu poczyniła ogromne zasługi. Często wówczas już sam pogrzeb ma wyjątkowy charakter. W przypadku takich wysoce zasłużonych osób z całą pewnością tekst epitafium będzie odpowiedni i przez lata będzie się kojarzył właśnie z tą osobą.

Dodatkowym elementem epitafium może być portret osoby zmarłej. Wykonuje się je w najróżniejszy sposób – mogą to być malowidła, płaskorzeźby czy też sceny figuralne. Całość powinna zawierać najważniejsze symbole oraz atrybuty alegoryczne.