Osoby, które podpisują 25-, 30-letnie umowy na zobowiązania hipoteczne z bankiem, na ogół nie przewidują zdarzeń losowych takich jak utrata pracy, problemy zdrowotne lub śmierć. Jeśli kredytobiorca nie zdąży spłacić swojego zobowiązania, to spadkobiercy zostaną w całości nim obciążeni.

Kodeks cywilny decyduje o dziedziczeniu spadku

Wszystkie regulacje prawne, które determinują poziom dziedziczenia długów wynikają bezpośrednio z ogólnych zasad, zawartych w polskim kodeksie cywilnym (art. 922). Wobec obowiązującego prawa, kiedy spadkobierca umiera, jego spadek zostaje otwarty i przechodzi na spadkobierców zarówno w zakresie aktywów, jak i pasywów – czyli odpowiednio wartości dodatnich oraz długów.

W Polsce, zdecydowana część spadków jest przyjmowana przez rodziny. Jeśli jednak wartość zobowiązań wobec banku, np. wynikająca z kredytu hipotecznego jest mniejsza niż pozostawiony majątek, sytuacja wyraźnie się komplikuje.

Trzy rozwiązania: jak przejąć lub odrzucić spadek?

Pełne przejęcie spadku po zmarłym

Osobami uprawnionymi do przejęcia spadku jest najbliższa rodzina, co również wynika z regulacji kodeksu cywilnego lub spadkobiercy wskazani w testamencie. Pełne przejęcie spadku oznacza całkowite nabycie wszystkich aktywów i pasywów zmarłego. W sytuacji, kiedy poziom długu przewyższa wartość majątku, spadkobierca będzie zobowiązany do uregulowania wszystkich należności.

Częściowe przejęcie spadku [do wysokości zobowiązań]

Spadkobierca może zdecydować się tylko na częściowe przyjęcie spadku po zmarłym, tj. do wysokości długów, składając odpowiednią deklarację w czasie 6 miesięcy od chwili, kiedy dowiedział się o śmierci. Nie złożenie takiej dokumentacji skutkuje zaakceptowaniem warunków podstawowych, przejmując cały spadek z pasywami i aktywami.

Całkowite porzucenie spadku

Ostatecznym rozwiązaniem jest całkowite porzucenie spadku. Dokumentację składa się pisemnie lub ustnie bezpośrednio w sądzie, bądź w porozumieniu z notariuszem.

Uwaga: złożenie takiej deklaracji powoduje przejście wartości spadku na dalszych spadkobierców.

Po przejęciu spadku, bank będzie oczekiwał uregulowania kredytu

Osoby, które zdecydują się na całościowe przejęcie spadku (lub nie podejmą żadnej aktywności przez okres pół roku) powinny liczyć się z koniecznością uregulowania ewentualnych zobowiązań kredytowych wobec banku.

Na ogół, instytucje finansowe zwracają się do sądu o potwierdzenie przejęcia spadku zmarłego kredytobiorcy, po czym uruchamiana jest standardowa procedura ze wszystkimi jej konsekwencjami (kredyt przechodzi na rzecz nowego spadkobiercy i wobec niego bank będzie egzekwował spłatę długu).